نرم افزار WinGen برای شبیه سازی داده های IRT

مطالعات شبیه سازی در IRT نقشی کلیدی در بررسی ویژگیهای پارامتریک مدلهای موجود و نیز تکنیکهای مرتبط دارد. دلیل این امر هم این است که در استفاده از و تحلیل داده های واقعی، مقدار حقیقی پارامترهای مدل (مثلا پارامترهای سوال مانند ضریب دشواری یا تمیز) در دسترس نیست و بنابراین امکان بررسی دقت روش برآورد پارامتر وجود ندارد.

در مطالعات شبیه سازی سعی می شود تا حد امکان شرایط واقعی مدل سازی شده و بر مبنای آن داده های تصادفی تولید شود. سپس با تحلیل این داده های تولید شده و نیز اطلاع از مقادیر حقیقی پارامترها، میتوان درباره دقت و کارکرد روش برآورد پارامتر قضاوت کرد. این پارامترها محدود به ویژگیهای سوال نمی شوند و گستره وسیعی از پارامترها را در می گیرد از جمله پارامتر توانایی، خطای اندازه گیری، پارامترهای همترازسازی و ....

تفاوت بین دو گروه و همپوشانی دو فاصله اطمینان

اگر فاصله اطمینان میانگینهای دو گروه همپوشانی (overlap) داشت آیا این به معنی عدم تفاوت معنادار بین دو گروه است؟

این سوالی است که از طرف افراد مختلف به کراّت با آن مواجه شده ام بنابراین قصدم دارم در این مطلب،توضیح نسبتا مبسوطی درباره آن ارائه دهم. فرض بر این است که خواننده با مفهوم فرض آزمایی آماری، خطای استاندارد میانگین، فاصله اطمینان و سطح معناداری آشنایی دارد.

در بررسی معناداری تفاوت بین میانگین دو گروه، عموما از آزمون t گروههای مستقل استفاده میشود که فرمول عمومی آن (با فرض برابری حجم نمونه در هر گروه) به قرار زیر است:

برای محاسبه فاصله اطمینان تفاوت بین دو میانگین، از مقدار حاصل از مخرج فرمول فوق استفاده میشود. بعبارت دیگر، فاصله اطمینان تفاوت بین دو میانگین متناسب با جذر حاصلجمع مجذور خطاهای استاندارد () دو نمونه است. 

نظریه سوال-پاسخ چند بعدی با نرم افزار MIRT

می توان گفت که با ظهور و ابداع نظریه سوال-پاسخ روشها و تکنیک های جدیدی برای تجزیه و تحلیل داده های حاصل از اجرای آزمونها فراهم شد. این نظریه با توجه به چارچوبی که مبتنی بر آن است  امکان همترازسازی و ارتباط دادن آزمونها، بررسی سوگیری سوال و تست و نیز زمینه ای برای ساختن آزمونهای بهتر و دقیق تر را فراهم نمود. در مدلهای اولیه نظریه سوال-پاسخ، چنین فرض میشد که عامل زیربنایی عملکرد آزمونی در تست یا آزمون، تک بعدی است بدین معنی که تنها یک توانایی می توان برای توصیف روابط بین سوالها و عملکرد فرد در آزمون بکار رود. اما با توسعه این نظریه و نیز سهولت پیاده سازی مدلهای پیچیده تر، مدل ها و روشهای آماری مبتنی بر در نظر گرفتن عوامل زیربنایی متعدد (چند بعدی) برای تحلیل آزمون ها نیز ارائه شد که تحت عنوان نظریه سوال-پاسخ چند بُعدی( Multidimensional Item Response Theory  or MIRT ) شناخته می شوند. در حال نرم افزارهای متعددی برای تحلیل داده های مبتنی بر نظریه سوال-پاسخ چند بعدی وجود دارد که هر کدام دارای نقاط قوت و ضعف هستند.

مدل یابی علّی اکتشافی با نرم افزار Tetrad

به جرا ت می توان گفت که بخش عظیمی از تلاش و پژوهش علمی معطوف به اکتشاف،شناخت و توصیف روابط علّی در پدیده ها و داده هاست. این امر از آن رو اهمیت دارد که برای علم و نظریه سه کارکرد عمده در نظر گرفته می شود که عبارتند از "پیش بینی، تبیین و کنترل". هر سه این موارد معطوف به شناخت و تشخیص صحیح روابط علت و معلولی بین پدیده ها و داده های برآمده از آنهاست چرا که با شناخت روابط علّی است که می توان پدیده ها را "پیش بینی" کرد، وقوع، عدم وقوع و چگونگی وقوع پدیده ها را "تبیین" نمود و براساس روابط علت معلولی بین پدیده ها می توان آنها را "کنترل" نمود. روشهای آمای زیادی برای بررسی روابط علّی وجود دارد از جمله روشهای تحقیق آزمایشی و مدل یابی معادلات ساختاری.

نرم افزار IRTEQ

یکی از موارد مهم اجرایی در برگزاری آزمون ها، اطمینان از قابل مقایسه و تبدیل بودن نمرات آزمونهای مختلف با یکدیگر است. بدین صورت که از طریق روشهای آماری بتوان ترتیبی داد که نمرات آزمونها مختلف که در زمانهای مختلف برگزار شده اند و دارای سوالات متفاوتی هستند، بر روی یک مقیاس مشترک قرار بگیرند. این قرار گرفتن بر روی یک مقیاس مشترک می تواند منجر به دو ویژگی شود: تعویض پذیری (Interchangeability) نمرات و مقایسه پذیری (Comparability) نمرات.
مورد اول از طریق روشهای همترازسازی (Equating) و مورد دوم از طریق روشهای مقیاس پردازی (Scaling) قابل حصول است. در همترازسازی با دو نوع کلی همترازسازی افقی (Horizontal Equating) و همترازسازی عمودی (Vertical Equating) مواجه هستیم.

نرم افزار CIPE

عبارت CIPE مخفف Common Item Program for Equating است. همانطور از عنوان مشخص است، این نرم افزار برای انجام همترازسازی آزمونهایی که مبتنی بر سوال مشترک هستند طراحی شده است. این نرم افزار که به زبان FORTRAN نوشته شده، قابلیت انجام همترازسازی تحت طرح گروههای نابرابر با سوال مشترک (common-item nonequivalent groups design)

نرم افزار Factor

روش آماری تحلیل عاملی یکی از پرکاربردترین روشهای آماری به ویژه در حوزه علوم رفتاری است. یکی از کارکردهای مهم این روش آماری،تلخیص حجم زیادی از متغیرها به تعداد کمتری عامل و یا مولفه است به شکلی که این تعداد عوامل یا مولفه های کمتر بتوانند بخش زیادی از واریانس متغیرهای متعدد اولیه را تبیین نماید. اگرچه قدمت این روش به بیش از صد سال قبل باز میگردد اما با توجه به بروز نکات و نیازهای جدید در این رابطه،همچنان شاهد توسعه و پیشرفت این روش آماری هستیم.
با توجه مقیاس اندازه گیری متغیرهای اولیه، نوع ساختار عاملی موردنیاز، هدف از تحلیل عاملی و سایر الزامات نظری، می توان طیف متنوعی از انواع برآوردگرها،روشهای استخراج عوامل و چرخشهای عاملی مدنظر را قرار داد. اگرچه نرم افزار SPSS دارای تحلیل عاملی نسبتا کارآمدی است اما تنها می تواند داده های پیوسته را مورد تحلیل قرار داده

نرم افزار jMetrik

اگر به دنبال نرم افزاری هستید که گستره وسیعی از تحلیلهای مرتبط با نظریه کلاسیک و سوال-پاسخ را با هم یکجا داشته باشد قطعا jMetrik یکی از اولین گزینه های شما خواهد بود. این نرم افزار رایگان تحت java نوشته است و برخی از ویژگیهای این نرم افزار به قرار زیر است:

• برازش مدلهای دو و چند ارزشی (عموما خانواده Rasch) به همراه شاخصهای مربوطه و نمودار فرد-سوال (Item-Person map)
• همترازسازی تحت IRT
• مقیاس پردازی تست

نرم افزار SmartPLS

SmartPLS نرم افزاری منعطف به همراه رابط گرافیکی برای تحلیل مدل معادلات ساختاری مبتنی بر روش حداقل مجذورات جزئی (Partial Least Square) است.این روش جایگزین تحلیل های متداول مدل معادلات ساختاری مبتنی بر ساختار کوواریانس است هنگامی که مفروضه های مدل معادلات ساختاری برقرار نباشد.بعلاوه، این نرم افزار امکان تحلیل مدلهای ساختاری تکوینی (Formative measurement models) را نیز داراست. جهت دریافت این نرم افزار و اسناد مرتبط باید در سایت این نرم افزار ثبت نام نمایید.سپس می توانید نرم افزار را به همراه کد فعال سازی (که معمولا محدود به چند ماه است) را دریافت نماید.چنانچه اعتبار کد فعال سازی به پایان رسید می توانید کد جدید را مجددا از سایت نرم افزار درافت نمایید.
برای اطلاعات بیشتر درباره مفروضه های تحلیل مدل معادلات ساختاری،این مقاله را ملاحظه کنید.
برای اطلاعات بیشتر درباره تحلیلهای مبتنی بر حداقل مجذورات جزیی،این مقاله را ملاحظه کنید.
برای مطالعه بیشتر درباره مدل های تکوینی،این مقاله را ملاحظه کنید.
برای نمونه ای از مقالات انجام شده با نرم افزار Smartpls، این مقاله را ملاحظه کنید.

نرم افزار Sem_stats

Sem_stats یک فایل Excel حاوی توابعی برای محاسبه آزمون تفاوت خی دو،RMSEA و فاصله اطمینان آن،ضریب اعتبار مرکب (Composite Reliability)،ضریب آلفای کرونباخ،متوسط واریانس استخراج شده (Average Variance Extracted or AVE) برای متغیر مکنون  و برخی محاسبات ویژه دیگر مرتبط با تحلیلهای مدل معادلات ساختاری
این فایل را می توانید از اینجا دریافت کنید